پيشينه رشته و دانشکده:  

رشته علوم سياسي يکي از پرسابقه‌ترين رشته‌هاي علوم انساني در دنيا است و در ايران نيز از قدمتي طولاني برخوردار است. با گسترش دامنه روابط سياسی کشورها و افزایش پیچيدگی در اداره حکومت‌ها، اين دانش کهنه، شکل نوينی به خود گرفت و در دانشگاه‌های دنيا به يک رشته آکادميک علمی و با شاخه‌ها و موضوعات متنوع تبديل شد. آموزش اين رشته در ايران براي نخستين بار با تأسيس مرکزی علمی با عنوان «مدرسه علوم سياسي» در سال 1278هجري شمسي آغاز شد و تا امروز نيز تدريس آن در دانشگاه‌های کشور در شکل‌ها و گرايش‌های گوناگون ادامه دارد.

دانشکده معارف اسلامي و علوم سياسي، يکي از سه دانشکده‌اي است که در بدو تأسیس دانشگاه امام صادق ^{علیه‌السلام} به تدبیر حضرت آیت‌الله مهدوی‌کنی^{حفظه‌الله} تأسیس شد.

موضوع رشته:

رشته علوم سیاسی مبنای نظری سیاست عملی است، لذا دانشجویان این رشته پس از فراغت از تحصیل می‌توانند در هر دو سطح سیاست نظری و سیاست عملی به فعالیت بپردازند. دانش‌آموختگان موفق اين رشته سياست‌شناسانی خواهند شد که توانمندی ايشان در بررسي و ارائه انديشه‌ها و نظريه‌هاي سياسي و کارکرد آنها در عرصه جامعه خواهد بود. «علم سیاست» در معنای آکادمیک و رایج آن، به صورت عام به «علم یا فن اداره کشور» تعریف شده، که موضوع آن عمدتا به صورت خاص، مطالعه «قدرت» یا به صورت عام، مطالعه «دولت»، می‌باشد. از اين رو، علوم سياسي يعني ارائه مجموعه‌ای منسجم از نظريه‌ها، ابزارها یا راهکارهايي که بر اساس آنها بتوان شرايط و مشکلات اداره يک جامعه را بررسي کرد. با این وجود علاقه‌مندان به حوزه سیاست عملی می‌توانند پس از فراغت از تحصیل و در خیلی موارد در حین تحصیل به سیاست‌مندی نیز مشغول شوند و بسته به علاقه خود در عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی مرتبط با امور سیاسی چه در داخل و چه در خارج کشور به کار مشغول شوند.

معنای تلفيق معارف اسلامی با علوم سياسی:

دانش سياسي به معناي امروزي و متداول آن در مغرب زمين بسط و گسترش يافته است و نظريه‌پردازان آن از منظر تمدن غربي بدان نگريسته‌اند و بسياري از يافته هاي آن، پاسخي به نيازهاي تاريخي، اجتماعي و فرهنگي غرب مي‌باشد. اما «سیاست» در انديشه دینی (اسلام)، معنای خاص خود را دارد و باید در جامعه اسلامی، مبتنی بر پایه‌های تفکر دينی تعریف شود. از این رو  به منظور تربيت متخصصان و انديشمنداني كه بتوانند از منظر دين، سنت‌هاي ديني و ملي؛ مسائل سياسي را مورد تحليل و ارزيابي علمي قرار دهند، رشته معارف اسلامي و علوم سياسي در اين دانشگاه تأسيس گرديد.

در طراحی اين رشته تلاش شده است تا در راستای رسالت دانشگاه امام صادق ^{علیه السلام}، تلفيق ميان معارف اسلامي و علم سياست، وسيله‌اي باشد كه دانش‌‌آموختگان اين رشته بتوانند با كسب توانايي‌هاي لازم از باب دين، مسايل و انديشه‌هاي سياسي را مورد بررسي عالمانه قرار دهند و با تجزيه و تحليل تئوري‌هاي جديد سياسي و كوشش در بررسي مباني و ثمرات اين تئوري‌ها، قادر به طراحي مدل‌هاي سياسي بر اساس موازين اسلامي گردند و در نهايت بتوانند از نظر علمي و عملي پاسخگوي نيازهاي واقعي جامعه اسلامي ايران باشند. ازاین‌رو علاقه‌مندی به معارف اسلامی، فقه و ادبیات عرب از ضروریات پیشرفت در رشته علوم سیاسی در دانشگاه امام صادق^{علیه‌السلام} است.

دروس، گرایش‌ها و مقاطع تحصيلی رشته:

دوره تحصیلی در رشته معارف اسلامی و علوم سیاسی، به صورت کارشناسی ارشد پیوسته می‌باشد که به صورت پنج سال کارشناسی و دو سال کارشناسی ارشد تعریف شده است. دانشجویان در طول دوره تحصیلی کارشناسی ارشد پیوسته، بسته به گرایش تحصيلی بين 223 تا 232 واحد را می‌گذرانند. چینش واحدهای دوره به گونه‌ای است که دانشجویان همچون دانشجویان علوم سیاسی دانشگاه‌های کشور، علاوه بر گذراندن واحدهای مصوب وزارت علوم، با توجه به رویکرد‌ تلفيقی رشته‌های دانشگاه امام صادق ^{علیه السلام}، حدود 80 واحد دروس با ماهیت معارف اسلامی (فقه، اصول فقه، دوره مطالعاتی آثار استاد شهید مطهری، تفسیر و تدبر در قرآن کريم، زبان عربی (قواعد و مکالمه عربی) و ...) و همچنین زبان انگلیسی را در طول تحصیل می‌گذرانند. از جمله دروس تخصصی اين رشته در مقطع کارشناسی می‌توان به مباني علم سياست، تاریخ تحولات سياسی و اجتماعی، اصول روابط بين‌الملل، تاریخ اندیشه‌های سياسی در غرب، مباني انديشه‌هاي سياسي در اسلام، حقوق بين‌الملل اسلام، فقه سياسی، نظام سياسي و دولت در اسلام، انديشه‌هاي سياسي در اسلام و ايران، جنبش‌هاي اسلامي معاصر، تحولات سياسي و اجتماعي ايران، انقلاب اسلامي ايران و ... اشاره کرد.

اين رشته در دانشگاه امام صادق ^{علیه السلام} دارای پنج گرایش انديشه سياسي اسلام، روابط بين‌الملل ، ‌مطالعات سياسي جهان اسلام، ‌مطالعات ايران، جامعه‌شناسي سياسي در دوره کارشناسی ارشد می‌باشد که در هر دوره بسته به اقبال دانشجويان، تعدادی از اين گرايش‌ها تشکيل می‌گردد.

دانشگاه امام صادق ^{علیه السلام}، در مقطع دکترای تخصصی رشته معارف اسلامی و علوم سیاسی نیز دانشجو می‌پذیرد. دوره دکتری رشته علوم سیاسی، بصورت ناپیوسته است و برای ورود به مقطع دکتری، از داوطلبان به صورت کتبی و مصاحبه شفاهی آزمون به عمل می‌آید. در حال حاضر، دانشجویان مقطع دکتری در سه گرایش اندیشه‌های سیاسی، جامعه‌شناسی سیاسی و مسائل ايران مشغول به ادامه تحصیل می‌باشند. افزون بر این، هر ساله، طیف قابل توجهی از دانش‌آموختگان اين رشته در مقطع دکتری دانشگاه‌های کشور و همچنین مراکز خارج از کشور جهت ادامه تحصیل پذیرفته می‌شوند.

کارکر‌دها و توانمندسازی‌های رشته:

  هدف اصلی دانشگاه از تأسيس رشته معارف اسلامی و علوم سياسی، تربيت محققان و پژوهنگان جوانی است که در حوزه سياست اسلامی صاحب نظریه و توليدکننده دانش باشند. بر اين اساس، تنوع دروس معارف اسلامی که به مثابه فراهم‌سازی مقدمات لازم برای تلفیق رشته علوم سیاسی با معارف دینی است، زمینه و فرصت مقتضی را برای دانشجویان دغدغه‌مند،جهت گام‌نهادن در راستای تولید  «سیاست اسلامی» و به تبع آن متخصصین و کارشناسان سیاست اسلامی، را فراهم ساخته است. البته طبيعی است که همه دانش‌آموختگان اين رشته دارای گرایش‌های مطالعاتی و پژوهشی نباشند لذا برخی از ايشان وارد حوزه‌های اجرایی و مدیريتی می‌شوند و به خدمت به نظام اسلامی می‌پردازند. مراکز حساسی چون وزارت امور خارجه، صدا و سيمای جمهوری اسلامی ایران، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، شورای عالی امنيت ملی و بسیاری دیگر از میدان‌های عرصه سیاست عملی و مدیریت‌های سیاسی کشور و حتی سازمان‌های بین‌المللی از جمله مراکزی هستند که نيازمند نيروهای متخصص و متعهد در این حوزه می‌باشند.

برای آشنایی بیشتر: وب سایت دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی